Yuzuklerin Efendisi / Turkiye LOTR / Turkey

ladyby_arwen göndermiş "¤ á (variant a), Emir vermek amacı ile fiilin başına konur (ör: á carë! "yap!")

¤ airita-, eylem "kutsamak" (geçmiş zamanda airitánë)

¤ aiwë, isim "kuş"

¤ alassë, isim "zevk"

¤ alda, isim "ağaç"

¤ alta, sıfat "büyük" (= fiziksel açıdan)

¤ alya, sıfat "zengin"

¤ Ambar, isim "Dünya"

¤ ambo, isim "mağara"

¤ an, "İngilizcedeki for, için"

¤ an-, aşırılık öneki

¤ Anar, isim "Güneş"

¤ ando, isim "geçit, kapı"

¤ ango (angu-), isim "yılan"

¤ anna, isim "hediye"

¤ anta- eylem "vermek", geçmiş zamanda ánë (veya antanë)

¤ anto, isim "ağız"

¤ anwa, sıfat "gerçek, doğru"

¤ apa, edat "sonra"

¤ ar, bağlaç "ve"

¤ aran, isim "kral"

¤ arwa, sıfat "sahip olmak",isim takip eder

¤ Atan, isim "İnsan"

¤ atta, sayı "iki"; attëa, sayı "ikinci" (eski halleri tatya, atya)

¤ aurë, isim "gündüz" (24 saatlik sure değil, aydınlık zaman)

¤ auta- "ayrılmak", geçmiş zamanda oantë ve geçmiş zamanda oantië fiziksel olarak bir yerden ayrılıp başka bir yere gitmek, ama geçmiş zamanda vánë ve geçmiş zamanda avánier kaybolmak veya ölmek.

¤ áva "yapma!", emir öneki á + ile olumsuzluk eki va birleşimi; áva başka bir fiil eklenerek kullanılır.

¤ cainen, sayı "on"

¤ caita-, eylem "uzanmak"

¤ cala, isim "ışık"

¤ calima, sıfat "parlak"

¤ canta, sayı "dört"; cantëa, sayı "dördüncü"

¤ cap-, eylem "zıplamak"

¤ car-, eylem "yapmak"

¤ carnë, sıfat "kırmızı" (ayrıca car- eyleminin geçmiş zamanı)

¤ cen- eylem "görmek"

¤ cenda-, eylem "okumak"

¤ cilya, isim "geçit"

¤ cirya, isim "gemi"

¤ coa, isim "ev"

¤ ëa, eylem "olmak" = "var olmak", geçmiş zamanda ëane veya engë, gelecek zamanda belki euva

¤ ehtë (ehti-), isim "ruh, hayalet"

¤ Elda, isim "Elf"

¤ elen, isim "yıldız"

¤ elmë, saygı anlamında "biz"

¤ elyë, saygı anlamında "siz"

¤ emmë, çoğul"biz"

¤ engwë, isim "şey"

¤ enquë, sayı "altı"; enquëa, sayı "altıncı"

¤ enta, işaret "oradaki"

¤ envinyata-, eylem "yenilemek"

¤ equë, eylem "söylemek, söyledi" (zaman problemi olmayan eylem)

¤ et, edat "ordaki"

¤ euva,bkz. ëa

¤ farya-, eylem "yetmek", geçmiş zamanda farnë

¤ fir-, eylem "ölmek"

¤ firin, sıfat "ölü" (aynı zamanda firin "öldüm", fir- eyleminin q.tekil şahısı)

¤ Formen, isim "kuzey"

¤ forya, sıfat "sağ"

¤ haira, sıfat "uzak"

¤ halla, sıfat "uzun"

¤ harma, isim "define"

¤ harna-, eylem "yaralamak"

¤ harya-, eylem "sahip olmak"

¤ hen (hend-), isim "göz"

¤ hir-, eylem "bulmak"

¤ hlar-, eylem "duymak"

¤ hosta-, eylem "toplamak, bir araya getirmek"

¤ hrávë, isim "et"

¤ hrívë, isim "kış"

¤ hroa, isim "vücut"

¤ Hyarmen, isim güney"

¤ hyarya, sıfat "sol"

¤ i, 1) artikle "the"; 2) relative proisim "who, which"

¤ ilya, isim/sıfat "her, tüm".Tekil bir isimden sonta, ilya "her", ör: ilya Elda "her Elf", ama ilya tek başına "tüm".Çoğul isimden önce, ilya "tüm"; bir sıfat oldu, ilyë haline geçer, ör: ilyë tier "tüm patikalar" (Namárië)

¤ imbë, edat "arasında"

¤ inyë, "ben"

¤ írë, bağlaç "zaman" (saat anlamında değil. Araba geldiği zaman gibi.)

¤ Isil, isim "Ay"

¤ ista-, eylem "bilmek",kuraldışı geçmiş zamanda sintë.

¤ lá, 1) negative "değil", 2) edat "ötedeki"

¤ laita-, eylem "kutsamak"

¤ lala-, eylem "gülmek"

¤ laman (lamn-), isim "hayvan" (basitçe laman-)

¤ lambë "dil" (= türkçe, ingilizce gibi; vücudun parçası olan"dil" lamba)

¤ lanta-, eylem "düşmek"

¤ le, "siz" (çoğul veya saygılı tekil),

¤ lelya-, eylem "gitmek, seyahat etmek",kural dışı geçmiş zamanda lendë, geçmiş [e]lendië

¤ lempë, sayı "beş"; lempëa, "beşinci"

¤ lerta-, eylem "olası olmak, yapabilmek"

¤ lerya-, eylem "serbest bırakmak"

¤ lië, isim "halk"

¤ limpë, isim "şarap"

¤ linda-, eylem "şarkı söylemek, çırımak"

¤ linta, sıfat "süratli" (çoğulu: lintë)

¤ lómë (lómi-), isim "gece"

¤ má, isim "el"

¤ macil, isim "kılıç"

¤ mahta-, isim "dövüşmek"

¤ mallë, isim "yol, sokak"

¤ malta, isim "altın"

¤ man, "kim?"

¤ mana, "ne?"

¤ manen, "nasıl?"

¤ mapa-, eylem "kapmak"

¤ mar-, eylem "yaşamak";bir yerde ikamet etmek

¤ mára, sıfat "iyi" (işe yarar anlamında, kişilik özelliği değil)

¤ mat-, eylem to "yemek"

¤ me, "biz"

¤ mel-, eylem "sevmek" (arkadaşla)

¤ Menel, isim "gökyüzü, cennet"

¤ menta-, eylem "göndermek"

¤ mer-, eylem "dilemek, istemek"

¤ metya-, eylem "bitirmek"

¤ mindon, isim "(yüksek) kule"

¤ minë, sayı "bir"; minya, ordinal "birinci, ilk"

¤ minquë, sayı "onbir"

¤ mir, edat "içindeki"

¤ mól, isim "köle"

¤ morë, sıfat "siyah"

¤ mornië, isim "karanlık"

¤ muilë, isim "sır saklayan"

¤ ná, eylem "-dir" (nar "-dirler"), gelecek zaman nauva -cek"; ayrıca bkz. né.

¤ namba, isim "çekiç"

¤ nan, bağlaç "ama"

¤ Nauco, isim "Cüce"

¤ nauva, bkz. ná

¤ né "-dı, -di" geçmiş zaman

¤ neldë, sayı "üç"; nelya (neldëa), "üçüncü"

¤ nér (ner-), isim "adam"

¤ nertë, sayı "dokuz"; nertëa, "dokuzuncu"

¤ ni, "ben", tamlama oluşturdupunda benim olabilir(ör: dative nin "benim için"). nye "benim"

¤ nilmë, isim "arkadaşlık"

¤ ninquë, sıfat "beyaz"

¤ nís (niss-) "kadın"

¤ noa, isim "fikit"

¤ nómë, isim "yer"

¤ nórë, isim "alan, diyar"

¤ nu, edat "altında"

¤ nulda, sıfat "gizli"

¤ Númen, isim "Batı"

¤ núra, sıfat "derin"

¤ nurta-, eylem "gizlemek"

¤ nye, nesne "benim"

¤ oantë, oantië, geçmiş ve gelecek formları auta, q.v.

¤ ohtar, isim "savaçı"

¤ óla-, impersonal eylem "hayal etmek"

¤ ondo, isim "taş" (material konusu)

¤ or- (ya da ora-), eylem "ezmek"( aynı zamanda birisini birşeye yönlendirmek).

¤ or, edat "yukarıda, civarda"

¤ oron (oront-), isim "dağ"

¤ orta-, eylem "doğmak(güneş için)", ya da kaldırmak

¤ osto, isim "şehir(kale içinde)"

¤ otso, sayı "yedi"; otsëa, "yedinci"

¤ palu-, eylem "genişlemek"

¤ parma, isim "kitap"

¤ pé, isim "dudak", çifti peu

¤ pella, "ilerisi"

¤ pol- "fiziksel olarak uygun olmak"

¤ polda, sıfat "(fiziksel) güçlü"

¤ pusta-, eylem "durmak"

¤ quainëa, ordinal "onuncu"

¤ quen, birisi

¤ quet-, eylem "konuşmak, söylemek"

¤ rá (ráv-), isim "aslan"

¤ rac-, eylem "kırmak"

¤ ramba, isim "duvar"

¤ ranco (rancu-), isim "kol"

¤ rassë "boynuz" (dağ zirvesi için de kullanılır)

¤ ?rasta, sayı "yirmi"

¤ rimba, sıfat "sayısız"

¤ rocco, isim "at" (koşu atı)

¤ roita-, eylem "kovalamak"

¤ Rómen, isim Güney"

¤ ruc- eylem "korkmak"

¤ ruhta-, eylem "çok korkutmak"

¤ saila, sıfat "bilge"

¤ sambë, isim "oda"

¤ sangwa, isim "zehir"

¤ sar (sard-), isim "ufak taş"

¤ seldo, isim "erkek çocuk"

¤ seler (sell-), isim "kız kardeş"

¤ sérë, isim "barış"

¤ sil-, eylem "ışımak" (beyaz ve gümüş renkle, genelde güneş için)

¤ sina, "bu"

¤ sinomë, ad-eylem "bu mekanda" basitçe "bura"

¤ sírë, isim "nehir"

¤ suc-, eylem "içmek"

¤ ta, işaret "o" veya "şu",

¤ talan (talam-), isim "zemin"

¤ tana, işaret "şu"

¤ tári, isim "kraliçe"

¤ tasar, isim "söğüt"

¤ tatya, (eski kullanımda) "ikinci"

¤ taura, sıfat "kuvvetli"

¤ te, "onları"

¤ tec-, eylem "yazmak"

¤ telda, sıfat "son"

¤ tenna, edat "a kadar"

¤ ter, edat "doğru"

¤ tir-, eylem "izlemek, korumak"

¤ tiuca, sıfat "şişman"

¤ tolto, sayı "sekiz"; toltëa, "sekizinci"

¤ toron (torn-), isim "erkek kardeş"

¤ tul-, eylem "gelmek"

¤ tulta-, eylem "celp etmek (çağırmak) ing.summon"

¤ tur-, eylem "kontrol"

¤ tye, nesne "sen

¤ ú, edat "dışında"

¤ ulya-, eylem "dökmek" (geçmiş zamanda ulyanë,nesnesiz geçmiş zamanda ullë)

¤ um-, negatif eylem "yapmamak" ya da "olmamak", geçmiş zamanda úmë, gelecek zamanda úva

¤ úmëa, sıfat "kötü"(kişilik)

¤ urco (urcu-), isim "öcü" ("Ork" anlamında da kullanılır) ing.bogey

¤ úva, gelecek zamanda negatif eylem (bkz. um-)

¤ vánë, a geçmiş zamandaki auta, q.v.

¤ vanwa kayıp

¤ vanya, sıfat "güzel"

¤ varya-, eylem "kormak"

¤ ve, edat "gibi"

¤ vendë, isim "bakire"

¤ veru, çift isim "evli çift, karı-koca"

¤ verya-, eylem "cüret etmek"

¤ ya, relative cümledeki "that, which",

¤ yá, "önceki"

¤ yána, isim "kutsal mekan"

¤ yana, işaret "o"

¤ yondo, isim "oğul"

¤ yulma, isim "kupa, fincan"

cümleler:
amin irma quen:konuşmak istiyorum
amin naa fauka:susadım
ll'quen sinta mellonamin Lywnis?:herkes arkadaşım Lwynis'i tanıyor mu?
uma,ıye sinta hea:evet onu tanıyoruz.
amin mela lle:seni seviyorum
llie tula mellonoa:gelin arkadaşlar
I parma ná carnë. "Kitap kırmızıdır."

Ulundo ná úmëa. "Canavar kötüdür."

I neri nar hallë. "Adam uzundur."

Türkçe'de geçmiş zaman iki şekilde kullanılmaktadır. -miş'li ve -di'li geçmiş zamandır. Quenya'da ise fiiller geçmiş zamandaki hallerini alırlarken -në ekini alır. Birkaç örnek verelim:

ora- "diren-", geçmiş zamandaki hali oranë "direndi"

hehta- "ayır-", geçmiş zamandaki hali hehtanë "ayırdı"

ulya- "dök-", geçmiş zamandaki hali ulyanë "döktü"

sinta- "sol-", geçmiş zamandaki hali sintanë "soldu"

ahyanë "değişti" fiilini bir cümleye "manen lambë Quendion ahyanë?"(Elflerin dili ne kadar değişti?) soru cümlesindeki gibi ekleyebiliriz. Burada aslolan ahya- "değiş-" fiilidir.

Ayrıca sonu sesli ile bitmeyen sil- "parlamak", tir- "izlemek", mat- "yemek" gibi fiillere de -në pek tabii eklenebilir. "sillë (neden böyle olduğu aşağıda açıklandı), tirnë" (mat için aynı şeyi söyleyemem)

Sonu "n" sessizi ile biten fiillerde sorun çıkabileceğini düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. cen- "görmek" ise "cennë" ise "gördü" olarak çevrilebilir.

Fakat "l" ile biten kelimelerde sorun çıkar. Örneğin: vil- "uçmak" vilnë değil de villë olarak kullanılır. Yani l ile biten sözcüklerde geçmiş zaman "llë" şeklinde olur.

p, t, c harflerinde ise daha farklı bir yapı vardır. p ve c ile biten sözcükler geçmiş zaman ile yazılacakken şu örneklerdeki gibi olurlar:

top- "kaplamak" geçmiş zamanda tompë , yani son sözcükten önce m, en sona ise ë gelir.

t ile biten sözcüklerse:

mat- "yemek" geçmiş zamanda mantë, yani bu kez m değil n geldi.

KELİME BİLGİSİ

lempë "beş"

elen "yıldız"

harma "define" (isim)

sil- fiil "parlamak" (with white or silver light, like star-shine or moon-shine)

hir- fiil "bulmak"

cap- fiil "zıplamak"

tec- fiil "yazmak"

quet- fiil "konuşmak, söylemek"

mel- fiil "sevmek" (arkadaş olarak, aşk anlamında sevmenin Quenya'daki karşılığı bilinmiyor)

cen- fiil "görmek" (cenda- "okumak", aynı zamanda çok yakından bakarak görmek anlamında kullanılır).

orta- fiil "doğmak",(güneşin doğumu, bebek değil) aynı zamanda = "yukarı hareket etmek".

harya- fiil "sahip olmak" (harma "define" ile bağdaştırılmıştır)

not:ben bu sitede yeniyim umarım hazırladığım yazıyı beğenirsiniz..."